Even voorstellen: Heemkundekring de Kommanderij Gemert

Door Peer Verbruggen

In de nieuwe rubriek “Even voorstellen” stelt elke maand een van onze deelnemers zich voor. Deze maand maken we kennis met Heemkundekring de Kommanderij en Susan Fransen.

De Latijnse School in Gemert

Heemkundekring De Kommanderij is samen met het Gemeentearchief Gemert Bakel gevestigd in de voormalige Latijnse School in Gemert. (Foto: Havang)

Naam: Heemkundekring De Kommanderij Gemert
Woordvoerder: Susan Fransen
Aantal records in Memorix Maior: 37.302
Aantal records online: 27.811

Vertel iets over je instelling.

Wij zijn Heemkundekring De Kommanderij Gemert, de erfgoedinstelling in Gemert, Handel, De Mortel en Elsendorp. De doelstelling van onze heemkundekring omvat het behoud van cultuurhistorische en natuurhistorische waarden en van monumenten en cultuurhistorische monumenten in de breedst mogelijke zin. Daarnaast zetten we ons in voor het bevorderen van de belangstelling voor en kennis van de lokale geschiedenis in al zijn aspecten.

Heemkundekring De Kommanderij Gemert beschikt over een Heemkamer op de bovenverdieping van de Latijnse School. Op de benedenverdieping is de gezamenlijke studiezaal van het Archief van Gemert-Bakel ingericht.
Op de Heemkamer vinden verenigingsactiviteiten plaats, zoals vergaderingen, lezingen, cursussen, werkgroep bijeenkomsten en exposities. Hier bevinden zich ook de bibliotheek en de computerwerkplaatsen.

De Jonge Wacht

De Jonge Wacht. (Foto: Collectie Heemkundekring De Kommanderij)

Alle rechten voorbehouden

Wij creëeren een zo breed mogelijk draagvlak onder onze leden door het instellen van werkgroepen. Deze werkgroepen worden gedragen door de belangstelling van onze leden voor lokale interessegebieden. Zo hebben wij onder andere werkgroepen voor archeologie, Gimmers Dialect, monumentale graven, Oorlog en Vrede en Gemert Vrijstaat. 

Onze collectie speelt een grote rol voor de kerntaken van de heemkundekring. Het gaat dan om verzamelen, behouden, documenteren, onderzoeken, informeren en ontmoeten. Het doel van het bijeenbrengen van de collectie is het bevorderen van de interesse en kennis voor en van heemkunde. Daarnaast willen we ook de mogelijkheid scheppen om onderzoek te doen op verschillende heemkundige terreinen zoals genealogie, archeologie en dialecten.

De collectie is ingedeeld in de terreinen Materieel en Immaterieel erfgoed. Onder het materieel erfgoed vallen de monumenten, corporele stukken, documenten en boeken, historische kaarten, archeologische vondsten en oude foto's en voorwerpen. Binnen het immaterieel erfgoed behandelen we tradities, verhalen, ambachten en rituelen en gebruiken. 

Antonius Borret

Het bidprentje van Antonius Borret uit 1858. (Bron: Collectie Heemkundekring De Kommanderij)

Alle rechten voorbehouden

De collectie omvat ongeveer 4.000 boeken, 13.500 foto’s, video’s (nog niet in de catalogus), 18.000 bidprentjes en genealogische bronnen en 387 objecten van de dorpen Gemert, De Mortel, Handel en Elsendorp. De heemkundekring brengt regelmatig boeken uit onder eigen naam of in samenwerking met andere organisaties en bedrijven. Verder is de collectie bijeen gebracht door schenkingen, inbreng van eigen leden en aankopen.

Waarom maak je gebruik van Brabant Cloud? 

Wij leggen onze collectie vast bij Brabant Cloud omdat wij hiermee één systeem hebben voor al ons materiaal en alle toepassingen. Het invoeren van de collectie gaat eenvoudig. Ten slotte vinden we het belangrijk dat we met meerdere medewerkers tegelijkertijd kunnen werken, eventueel vanuit huis.

Jeanne van Melis, Maria van de Velden, Liesbeth Kuipers, Karin van Berlo, Ineke van Lankveld, Maarten de Natris, Cas Jamin, Nico van Vught en Laura Habraken zijn zeer gemotiveerd bezig om onze boeken, foto’s, films, corporele stukken, bidprentjes en geboortekaartjes volgens het format van Memorix in te voeren.

Schilderij Kommanderij Gemert

Het schilderij Keizer van Monera Carkos Vlado: de staat in de staat uit de collectie van Heemkundekring De Kommanderij. (Bron: Heemkundekring de Kommanderij)

Alle rechten voorbehouden

Daarbij hebben we gezamenlijke afspraken gemaakt over:

  • Wie objecten aanneemt/aannemen voor de heemkundekring.
  • Wij geven elk object/groep objecten een uniek nummer.
  • Wij leggen vast van wie we iets gekregen hebben, en op welk moment.
  • Wij werken met de handleidingen van Memorix, ontvangen van Erfgoed Brabant .
  • Wij plannen regelmatig overleg om problemen te bespreken.
  • Wij kunnen objecten/documenten gemakkelijk vinden als er b.v. voor onderzoek naar gevraagd wordt of voor als de collectie nodig is bij activiteiten.

Wij vinden het belangrijk om de collectie zowel fysiek als digitaal toegankelijk te maken voor het publiek. Op die manier kunnen wij alle inwoners van Gemert en belangstellenden kennis laten maken met de collectie en kunnen we hulp bieden bij onderzoek. Dit doen we door tentoonstellingen en excursies te organiseren, het uitgeven van publicaties voor eigen leden en belangstellenden en het presenteren van de collectie op onze website en op de verhalentafel. 

Verhalentafel Heemkundekring De Kommanderij

De Verhalentafel van Heemkundekring De Kommanderij. (Foto: Heemkundekring De Kommanderij)

Alle rechten voorbehouden

De verhalentafel is een bijzonder instrument voor het presenteren van onze collectie. Aan de verhalentafel zoeken de deelnemers zélf naar de geschiedenis van het dorp en haar bewoners. Uitgangspunten zijn hierbij architectuur, cultuurhistorisch erfgoed en sociale en familiegeschiedenis. 

De dorpsbewoners komen op diverse locaties bij elkaar om herinneringen op te halen. Foto's en films spelen hierin een grote rol. Er wordt samengewerkt met vele regionale en lokale instellingen en er zijn allerlei varianten. Zo doen we bijvoorbeeld projecten met de bibliotheek en met scholen (kinderen die interviews afnemen, het project vroeger), of over de mulitculturele samenleving (hoe zijn we hier gekomen?, tradities in multiculturele context) of dialect (oud en modern dialect). De heemkundekring vormt voor de uiteindelijke uitwisseling hiervan en de ontmoeting van elkaar het ideale podium. 

Wat zijn je grootste leerpunten?

• Wat heel belangrijk en lastig is, is het toekennen van trefwoorden. Daarbij is deskundigheidsbevordering heel zinnig en moet dit regelmatig ingepland worden.  

Heb je nog andere tips of opmerkingen?

Heemkundekring De Kommanderij Gemert, Bibliotheek De Lage Beemden en LEVgroep Gemert-Bakel organiseerden in 2019 samen een vlogworkshop voor jongeren van 11 tot 15 jaar om jongeren enthousiast te maken voor het cultureel erfgoed in Gemert. De workshop bestond uit 3 workshops: vloggen, editen en presenteren. Het was geweldig om zo op een andere manier bezig te zijn met het Erfgoed van Gemert.

Heb jij vragen over Brabant Cloud? Neem dan contact op met onze helpdesk op helpdesk@brabantcloud.nl. Wil jij meer horen van Susan over haar ervaringen neem dan contact op met haar via haar e-mailadres